ارزیابی آلودگی نیتراتی خاک بر اثر میزان آب آبیاری و کود نیتروژن

آب و نیتروژن دو عامل مهم محدودکننده ی رشد و عملکرد محصولات کشاورزی می باشند. گرچه نیتروژن از عناصر غذایی ضروری گیاهان به شمار می رود، ولی پیامد استفاده ی بی رویه از کودهای دارای ترکیبات نیتروژنی، به منظور تولید بیشتر فراورده های کشاورزی، در دهه های اخیر، باعث آلودگی محیط زیست شده است. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر تیمارهای آبیاری(40،60،80، 100 و120درصد نیاز آبی) و مقادیر مختلف نیتروژن(60،120 و180کیلوگرم در هکتار) و برهمکنش آنها بر تجمع نیترات در خاک ناحیه ی ریشه گاه در کشت گوجه فرنگی، صورت گرفت. پژوهش در مزرعه ی تحقیقاتی گروه آبیاری و آبادانی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه تهران(منطقه ی نیمه خشک واقع در کرج) در یک خاک دارای بافت متوسط رسی و در قالب طرح کرت های خردشده با سه تکرار(تیمارهای آبیاری به عنوان کرت های اصلی و مقادیر کود نیتروژنه به عنوان کرت های فرعی) انجام شد. نتایج تجزیه ی آماری نشان داد که اندازه ی آب آبیاری و مقادیر مختلف نیتروژن و همچنین اثر متقابل آنها بر تجمع نیترات در خاک در سطح یک درصد معنی دار بوده است. بیشترین تجمع نیترات در خاک در تیمار 40% نیاز آبی با 180 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و کمترین آن در تیمار 120% نیاز آبی(آبیاری کامل) با 60 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. در شرایط آب و هوایی محل آزمایش و رقم گوجه فرنگی مورد بررسی(ارلی اوربانا)، می توان کاربرد 100% نیاز آبی با 120کیلوگرم نیتروژن در هکتار را جهت تولید حداکثر عملکرد و بهینه ساختن تجمع نیترات در خاک توصیه کرد. دیگر آن که در صورت نیاز به اعمال کم آبیاری، بایستی کود نیتروژنه ی کمتری را به کار برد